Nhà Rông Tây Nguyên là biểu tượng văn hóa và là niềm tự hào của người đồng bào dân tộc Tây Nguyên. Với lối kiến trúc độc đáo, khác biệt hoàn toàn so với các kiểu nhà của người đồng bào khác. Hãy theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về lối kiến trúc đặc sắc này của người Tây Nguyên.
Nét độc đáo của Nhà Rông Tây Nguyên
Nhà Rông Tây Nguyên là một biểu tượng của văn hóa dân tộc miền núi, mang trong mình những giá trị văn hóa và tinh thần đặc biệt. Kiến trúc của nhà Rông được xây dựng dựa trên sự kết hợp giữa nghệ thuật và tính chất sống cộng đồng. Những ngôi nhà Rông có những đặc điểm độc đáo, tạo nên sự đẹp và sự độc đáo của vùng đất Tây Nguyên:
Vị trí xây dựng Nhà Rông rất được chú trọng
Nhà Rông là nơi tập trung sinh hoạt của cộng đồng, do đó cần được xây dựng ở vị trí trung tâm, trên mảnh đất rộng đủ cho mọi người trong làng. Nhà Rông cần được xây cao, thông thoáng để mát mẻ vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông, cũng như dễ nhìn thấy từ xa.
Xây dựng một ngôi nhà Rồng là một công việc vô cùng quan trọng đối với cộng đồng dân cư nơi đây. Vì vậy, việc này sẽ được chỉ đạo bởi người già trong làng và một người lớn tuổi có uy tín trong cộng đồng. Họ sẽ tập hợp các thanh niên trẻ mạnh trong làng để thảo luận về phương hướng xây dựng. Một quá trình thảo luận chi tiết về xây dựng một ngôi nhà Rồng có thể kéo dài từ một tuần đến một tháng.
Những chất liệu gỗ được sử dụng để xây nhà Rông
Vật liệu sử dụng để xây dựng nhà Rông đều được lấy từ cỏ, cây có sẵn trong tự nhiên. Các cây cột được chọn từ thân các cây gỗ trắc, hương,… loại tốt nhất để đảm bảo độ bền lâu, không bị mối mọt, mục nát, đặc biệt là phần thân gỗ được đóng sâu dưới lòng đất. Mái nhà thường được làm từ các tán lá cỏ tranh lợp nhiều lớp xếp chồng lên nhau. Tuy nhiên, hiện nay các nguồn vật liệu tự nhiên này đang dần khan hiếm, nên việc sử dụng các loại vật liệu hiện đại để sửa chữa và xây dựng nhà Rông Tây Nguyên cũng trở nên phổ biến hơn.
Kích thước Nhà Rông Tây Nguyên
Mái nhà Rông Tây Nguyên có chiều cao đáng kể, khiến chúng ta có thể dễ dàng nhận ra từ xa khi nhìn vào không gian ngồi làng. Hình dáng của mái nhà Rông giống như những lưỡi búa, lưỡi rìu, nhưng không phẳng mà là hình elip. Mái hình elip này có vẻ không cân đối so với tổng thể căn nhà, nhưng lại có tác dụng giảm sức cản gió tốt và tạo ra sự khác biệt so với các căn nhà sàn của người dân trong bản.
Kích thước của Nhà Rông Tây Nguyên không cố định và phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm lối kiến trúc của từng dân tộc, quyền uy và sức mạnh của cộng đồng, cũng như tỷ lệ chiều dài và chiều rộng của căn nhà. Tuy nhiên, kích thước phổ biến nhất của nhà Rông là chiều dài 10m, chiều rộng 4m và chiều cao mái từ 15-16m.
Kết cấu Nhà Rông Tây Nguyên
Mặc dù không được xây dựng từ sắt thép, nhưng nhà Rông Tây Nguyên có cấu trúc khá vững chắc. Khung nhà được làm từ 8 cột gỗ quý cao chót vót, được kết nối với nhau theo kiểu cột vì kèo. Toàn bộ ngôi nhà được nâng đỡ bởi 8 chân cột chính và từ 2-6 chân cột phụ được cắm sâu vào nền đất. Các mối nối của khung nhà được gọt đẹp và nối với nhau bằng mây hoặc lạt tre. Sàn và vách nhà được đan từ tre nứa, và giữa nhà có một hàng lan can để dựng các ché rượu mỗi khi dân làng có lễ hội.
Cầu thang được chế tạo từ 7-9 bậc, và mỗi dân tộc sẽ có một hình dáng cầu thang khác nhau. Ví dụ, người Jrai thiết kế cầu thang có hình dạng giống bầu đựng nước, trong khi người Bana lại thiết kế cầu thang có hình dạng giống ngọn cây rau dớn. Mái nhà Rông bao gồm 2 mái chính và 2 mái phụ, và khung mái được làm từ các loại cây gỗ dài được gọi là rùi. Lá cây được sử dụng để lợp mái là lá cỏ tranh, được người dân thu hái khi lá cỏ đã 9-10 tháng tuổi và phơi khô.
Các thiết kế nhà Rông Tây Nguyên đẹp ấn tượng nhất 2024
Dọc khắp các buôn làng Tây Nguyên, nhà Rông xuất hiện phổ biến, nhưng nhiều nhất vẫn tập trung ở Gia Lai và Kontum. Dưới đây là danh sách những ngôi nhà Rông Tây Nguyên nổi tiếng với vẻ đẹp và thiết kế ấn tượng nhất:
Nhà Rông lớn nhất Tây Nguyên ở làng Kon Sơ Lăl
Ngôi nhà Rông của làng Kon Sơ Lăl (Gia Lai) có diện tích rộng 320m2 và chiều cao 20m, là ngôi nhà Rông lớn nhất Tây Nguyên. Cấu trúc của ngôi nhà được xây dựng hoàn toàn từ mây, tre, gỗ, nứa,… mà không sử dụng đinh hay vỉ chốt nào. Ngôi nhà này đã được xây dựng lại để thay thế cho ngôi nhà cũ bị cháy rụi do sấm sét vào năm 2015. Điểm đặc biệt ở đây chính là hình ảnh cây rau dớn và ông mặt trời được trang trí trên đỉnh mái và cầu thang, đây là biểu tượng đặc sắc của người dân tộc Bana.
Nhà Rông Tây nguyên nổi tiếng nhất tại làng Kon Klor
Nhà Rông Kon Klor có chiều dài 17m, chiều rộng 6m và chiều cao 22m, được xây dựng trên nền đất cũ của căn nhà Rông đã bị đốt cháy vào năm 2010. Cấu trúc trụ của ngôi nhà được chế tạo từ gỗ xoay, loại gỗ quý hiếm. Họa tiết hoa văn truyền thống của người dân tộc Bana được thể hiện trên ngôi nhà này. Đây là một trong những ngôi nhà Rông nổi tiếng tại tỉnh Kon Tum.
Nhà Rông Tây Nguyên đẹp làng Kon Jơ Dri
Nhà Rông Kon Jơ Dri (Kon Tum) mang trong mình nét đặc trưng của kiến trúc nhà Rông ở Tây Nguyên. Với chiều cao 16m và chiều rộng 12m, ngôi nhà này là niềm tự hào của cả làng, được bao quanh bởi những cây me già nhiều năm tuổi tạo nên không gian mát mẻ. Cảnh quan xung quanh nhà Rông Kon Jơ Dri thật sự tuyệt vời và yên bình, mang đến cho mọi người cảm giác thơ mộng.
Xem thêm: Phong cách indochine đẹp nhất tại đây
Ngày nay, xã hội đang phát triển không ngừng, các vật liệu xây dựng nhà Rông Tây Nguyên cũng đang dần thay đổi. Dù sử dụng vật liệu gì, nhà Rông vẫn giữ được nét đẹp văn hóa đặc trưng của người dân Tây Nguyên. Hy vọng thông tin về văn hóa kiến trúc nhà Rông mà Kiến trúc Nội thất Sưa chia sẻ sẽ hữu ích đối với bạn.
