Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại ngày càng tách biệt khỏi thiên nhiên, con người đang trải qua hệ lụy của “hội chứng thiếu hụt thiên nhiên” với những vấn đề về sức khỏe tinh thần, stress và mất kết nối với môi trường xung quanh. Chính từ nhận thức này, một triết lý thiết kế mang tên Biophilic Design đã ra đời như một giải pháp để mang thiên nhiên trở về với không gian sống và làm việc của chúng ta.
Biophilic Design không chỉ đơn thuần là đặt thêm vài chậu cây trong nhà hay dán giấy dán tường họa tiết lá. Đây là một hệ thống triết lý thiết kế toàn diện, dựa trên nghiên cứu khoa học về mối liên hệ bẩm sinh giữa con người và thiên nhiên. Từ ánh sáng tự nhiên, không khí trong lành, âm thanh của nước chảy, đến hình khối hữu cơ và vật liệu tự nhiên, mỗi yếu tố đều được tính toán kỹ lưỡng để tạo nên không gian sống khỏe mạnh, bền vững và gắn kết với thiên nhiên.
Qua nhiều năm thực hiện các dự án nội thất, Sưa chứng kiến sự chuyển dịch rõ rệt trong nhu cầu của khách hàng. Họ không còn chỉ quan tâm đến thẩm mỹ hay công năng, mà còn tìm kiếm những không gian mang lại cảm giác thư thái, kết nối và tái tạo năng lượng. Thiết kế sinh học Biophilic chính là câu trả lời hoàn hảo cho xu hướng này, đặc biệt phù hợp với đời sống đô thị hiện đại tại Việt Nam. Vậy Biophilic Design thực sự là gì? Làm thế nào để ứng dụng hiệu quả vào không gian sống của bạn? Hãy cùng Sưa khám phá chi tiết qua bài viết này.
Biophilic Design là gì?
Biophilic Design (thiết kế sinh học) là một triết lý và phương pháp thiết kế kiến trúc, nội thất nhằm tăng cường kết nối giữa con người với thiên nhiên trong môi trường xây dựng. Thuật ngữ “Biophilia” xuất phát từ tiếng Hy Lạp, trong đó “bio” có nghĩa là sự sống và “philia” là tình yêu, hàm ý về “tình yêu với sự sống” hay bản năng bẩm sinh của con người hướng về thiên nhiên.
Khái niệm này lần đầu được nhà sinh vật học Edward O. Wilson đề xuất vào năm 1984 trong cuốn sách “Biophilia”, khẳng định rằng con người có xu hướng tìm kiếm sự kết nối với thiên nhiên và các dạng sống khác. Từ nền tảng lý thuyết này, các kiến trúc sư và nhà thiết kế đã phát triển Biophilic Design như một cách tiếp cận hệ thống để đưa các yếu tố thiên nhiên vào không gian sống và làm việc.
Thiết kế sinh học Biophilic không giới hạn ở việc bổ sung cây xanh hay ánh sáng tự nhiên. Đây là một hệ thống toàn diện bao gồm ba trụ cột chính: kết nối trực tiếp với thiên nhiên (ánh sáng, không khí, nước, thực vật, động vật), kết nối gián tiếp với thiên nhiên (vật liệu tự nhiên, màu sắc, hình khối, âm thanh thiên nhiên), và trải nghiệm không gian (tầm nhìn, sự riêng tư, mối liên hệ với môi trường xung quanh). Trong bối cảnh hiện đại, khi hơn 55% dân số thế giới sống ở đô thị và con người dành trung bình 90% thời gian trong nhà, Biophilic Design trở thành giải pháp cấp thiết để cải thiện chất lượng sống. Không giống như các phong cách thiết kế nội thất tập trung vào thẩm mỹ, Biophilic Design đặt sức khỏe thể chất và tinh thần của con người lên hàng đầu, dựa trên các bằng chứng khoa học về lợi ích của việc tiếp xúc với thiên nhiên.
Sưa nhận thấy Biophilic Design đặc biệt phù hợp với xu hướng sống xanh và bền vững đang lên ngôi tại Việt Nam. Khác với phong cách Tropical chỉ mang đậm yếu tố nhiệt đới về mặt thẩm mỹ, Biophilic Design đi sâu vào việc tạo ra mối quan hệ sinh học giữa con người và môi trường, mang lại những lợi ích đo lường được về sức khỏe, năng suất và hạnh phúc. Hiểu đúng bản chất của Biophilic Design là bước đầu tiên để ứng dụng hiệu quả xu hướng này vào không gian sống. Vậy phong cách thiết kế sinh học này có những đặc điểm nổi bật nào? Hãy cùng tìm hiểu ở phần tiếp theo.
Đặc điểm nổi bật của phong cách Biophilic Design
Phong cách Biophilic Design sở hữu những đặc trưng riêng biệt giúp phân biệt nó với các xu hướng thiết kế khác. Hiểu rõ những đặc điểm này sẽ giúp bạn nhận diện và ứng dụng chính xác vào không gian của mình.
Tối đa hóa ánh sáng tự nhiên
Ánh sáng tự nhiên là yếu tố cốt lõi nhất trong Biophilic Design. Không gian được thiết kế với các cửa sổ lớn, cửa kính trần, giếng trời hoặc hệ thống cửa trượt toàn diện để đón tối đa ánh sáng mặt trời. Ánh sáng tự nhiên không chỉ giảm tiêu thụ điện năng mà còn điều hòa nhịp sinh học, cải thiện tâm trạng và tăng cường năng suất. Sưa thường khuyên khách hàng ưu tiên kích thước cửa sổ lớn hơn tiêu chuẩn thông thường khi thiết kế theo phong cách này.
Tích hợp thực vật và yếu tố nước
Cây xanh không chỉ là điểm nhấn trang trí mà là thành phần kiến trúc trong thiết kế sinh học Biophilic. Từ vườn đứng, tiểu cảnh trong nhà, bồn cây âm sàn đến hệ thống cây leo trên mặt tiền, thực vật được bố trí ở mọi nơi có thể. Yếu tố nước cũng được ưu tiên với thác nước mini, hồ cá, hoặc đơn giản là âm thanh nước chảy qua hệ thống phun sương. Những yếu tố này không chỉ tạo cảm giác thư giãn mà còn cải thiện chất lượng không khí và độ ẩm trong nhà.
Sử dụng vật liệu tự nhiên chủ đạo
Gỗ tự nhiên, đá, tre, mây, đất nung, gốm sứ là những vật liệu được ưu tiên hàng đầu. Không giống nội thất gỗ tự nhiên hiện đại chỉ tập trung vào thẩm mỹ, Biophilic Design khai thác cả tính chất xúc giác, mùi hương và tuổi thọ của vật liệu tự nhiên. Gỗ có thể để nguyên vân, đá giữ bề mặt thô, tre được uốn theo đường cong tự nhiên để tạo cảm giác gần gũi nhất với thiên nhiên. Việc hạn chế gỗ công nghiệp và vật liệu tổng hợp giúp không gian thở được và an toàn hơn cho sức khỏe.
Màu sắc lấy cảm hứng từ thiên nhiên
Bảng màu của Biophilic Design bao gồm các tông xanh lá, nâu đất, be cát, xanh nước biển, và các sắc độ trung tính như trắng ngà hay xám đá. Khác với phong cách Color Block sử dụng màu tương phản mạnh, Biophilic ưu tiên sự hài hòa và chuyển tiếp mềm mại giữa các tông màu như chúng xuất hiện trong tự nhiên. Điều này tạo nên không gian dễ chịu cho mắt và tâm trí.
Hình khối và đường nét hữu cơ
Thay vì các góc cạnh vuông vức, phong cách Biophilic Design ưu tiên các đường cong tự nhiên, hình khối bất đối xứng và họa tiết lấy cảm hứng từ thiên nhiên như vân gỗ, vân đá, hoa văn lá cây. Concept thiết kế thường mô phỏng các dạng hình học xuất hiện trong tự nhiên như hình xoắn ốc, tổ ong, hay cấu trúc phân nhánh. Điều này tạo cảm giác quen thuộc và thoải mái cho tiềm thức con người.
Kết nối với không gian ngoài trời
Ranh giới giữa trong nhà và ngoài trời được làm mờ thông qua thiết kế. Cửa trượt toàn cảnh mở ra sân vườn, thiết kế sân vườn được xem như phần mở rộng của phòng khách, ban công được bố trí như phòng khách phụ với đầy đủ cây xanh và ghế ngồi. Tầm nhìn từ trong ra ngoài luôn được ưu tiên để tạo cảm giác mở rộng không gian và duy trì kết nối thị giác với thiên nhiên.
Chú trọng vào cảm giác và trải nghiệm đa giác quan
Biophilic Design không chỉ là về thị giác mà còn kích hoạt tất cả các giác quan. Mùi hương của gỗ tự nhiên, âm thanh nước chảy, xúc giác của các bề mặt tự nhiên, thậm chí cả vị giác nếu trồng rau thảo mộc trong nhà. Không gian được thiết kế để mang lại trải nghiệm toàn diện, giúp con người cảm nhận sự hiện diện của thiên nhiên qua nhiều kênh cảm nhận khác nhau.
Với những đặc điểm độc đáo này, phong cách Biophilic Design mang đến một cách tiếp cận hoàn toàn mới về không gian sống, nơi con người và thiên nhiên hòa quyện một cách tự nhiên nhất. Để thực hiện được điều này, việc nắm vững các nguyên tắc thiết kế là vô cùng quan trọng.
Nguyên tắc thiết kế Biophilic Design
Để ứng dụng Biophilic Design hiệu quả, các kiến trúc sư và nhà thiết kế trên thế giới đã phát triển một hệ thống nguyên tắc dựa trên nghiên cứu khoa học về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Sưa sẽ chia sẻ những nguyên tắc cốt lõi giúp bạn tạo nên không gian thực sự kết nối với thiên nhiên.
- Nguyên tắc kết nối trực tiếp với thiên nhiên: Đây là nhóm nguyên tắc quan trọng nhất, tập trung vào việc đưa các yếu tố thiên nhiên thực sự vào không gian. Bao gồm ánh sáng tự nhiên động (thay đổi theo thời gian trong ngày), không khí trong lành lưu thông, sự hiện diện của nước (tĩnh hoặc động), thực vật sống và thậm chí động vật nếu có thể. Sưa thường khuyên khách hàng ưu tiên nhóm nguyên tắc này vì nó mang lại tác động tích cực trực tiếp và đo lường được. Ví dụ, khi thiết kế phòng ngủ, việc bố trí cửa sổ hướng Đông để đón ánh sáng buổi sáng sẽ giúp điều hòa nhịp sinh học tốt hơn là chỉ trồng cây cảnh.
Biophilic Design - Nguyên tắc kết nối gián tiếp với thiên nhiên: Khi không thể mang thiên nhiên thật vào nhà, thiết kế sinh học Biophilic sử dụng hình ảnh, vật liệu và màu sắc gợi nhớ đến thiên nhiên. Bao gồm hình ảnh thiên nhiên (tranh phong cảnh, giấy dán tường họa tiết cây lá), vật liệu tự nhiên như gỗ, đá, tre, và màu sắc từ thiên nhiên. Họa tiết thổ cẩm hay các pattern hình học xuất hiện trong tự nhiên cũng thuộc nhóm này. Tuy không mạnh mẽ bằng kết nối trực tiếp, nhưng kết nối gián tiếp vẫn có tác động tích cực đến tâm lý và dễ ứng dụng hơn cho không gian hạn chế.
- Nguyên tắc trải nghiệm không gian: Nhóm nguyên tắc này liên quan đến cách con người cảm nhận và tương tác với không gian. Bao gồm: tầm nhìn xa (prospect) giúp quan sát môi trường xung quanh; nơi ẩn náu (refuge) tạo cảm giác an toàn; sự bí ẩn (mystery) khuyến khích khám phá; và rủi ro có kiểm soát (risk/peril) tạo cảm giác hồi hộp nhẹ. Khi thiết kế phòng khách nhà ống, việc bố trí ghế ngồi ở vị trí có thể quan sát toàn bộ không gian nhưng lưng tựa vào tường sẽ tạo cảm giác an toàn tự nhiên.
Biophilic Design - Nguyên tắc đa dạng và phong phú: Thiên nhiên không đơn điệu, và Biophilic Design cũng vậy. Không gian cần có sự đa dạng về loại cây, vật liệu, màu sắc và kết cấu bề mặt. Tuy nhiên, sự đa dạng này phải được tổ chức có trật tự, không rối mắt. Tương tự như một khu rừng có nhiều tầng thực vật nhưng vẫn hài hòa, không gian Biophilic cần cân bằng giữa đa dạng và thống nhất. Sưa thường áp dụng quy tắc “3-5-7”: không quá 3 loại vật liệu chính, 5 loại cây, và 7 sắc độ màu trong một không gian.
- Nguyên tắc thích ứng và linh hoạt: Không gian Biophilic cần thay đổi theo thời gian giống như thiên nhiên. Ánh sáng thay đổi theo giờ trong ngày, cây cối lớn dần, mùa thay đổi. Thiết kế cần dự tính sự thay đổi này: rèm che có thể điều chỉnh theo ánh sáng, không gian linh hoạt cho cây phát triển, và khả năng thay đổi bố cục theo mùa. Khác với nội thất liền tường cố định, Biophilic Design ưu tiên nội thất may đo có thể di chuyển và điều chỉnh.
Biophilic Design - Nguyên tắc địa phương hóa: Biophilic Design không áp đặt một công thức chung cho mọi nơi. Thiết kế cần tôn trọng khí hậu, văn hóa và hệ sinh thái địa phương. Tại Việt Nam, việc sử dụng cây bản địa như cau, dừa, trúc phù hợp hơn là cây ngoại nhập cần chăm sóc đặc biệt. Phong cách Indochine kết hợp với Biophilic Design tạo nên không gian vừa hiện đại vừa mang đậm bản sắc địa phương.
Việc nắm vững và áp dụng đúng các nguyên tắc này sẽ giúp thiết kế Biophilic của bạn không chỉ đẹp về mặt thẩm mỹ mà còn mang lại những lợi ích thiết thực cho sức khỏe và tinh thần. Vậy cụ thể Biophilic Design mang lại những lợi ích gì? Hãy cùng khám phá ở phần tiếp theo.
Lợi ích của Biophilic Design đối với con người
Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng tiếp xúc với thiên nhiên, dù chỉ là gián tiếp, mang lại những tác động tích cực đáng kể đến sức khỏe con người. Biophilic Design giúp giảm căng thẳng, lo âu một cách tự nhiên thông qua việc hạ thấy nồng độ cortisol – hormone stress trong cơ thể. Chỉ cần nhìn thấy cây xanh qua cửa sổ hoặc nghe âm thanh nước chảy đã có thể làm giảm huyết áp, ổn định nhịp tim và cải thiện tâm trạng. Sưa từng có khách hàng chia sẻ rằng sau khi cải tạo phòng ngủ theo phong cách Biophilic với nhiều cây xanh và ánh sáng tự nhiên, họ ngủ sâu giấc hơn và thức dậy tràn đầy năng lượng. Không chỉ dừng lại ở đó, không gian giàu thiên nhiên còn tăng cường hệ miễn dịch nhờ chất lượng không khí tốt hơn, giảm các chất độc hại VOC từ vật liệu tổng hợp. Đặc biệt với trẻ em, môi trường Biophilic giúp giảm nguy cơ dị ứng, hen suyễn và các vấn đề hô hấp. Đối với người cao tuổi, việc chăm sóc cây cối và tiếp xúc với thiên nhiên còn có tác dụng kích thích hoạt động thể chất nhẹ nhàng, duy trì sự linh hoạt và sức khỏe tinh thần.
Trong môi trường làm việc, thiết kế sinh học Biophilic tạo ra sự khác biệt rõ rệt về hiệu suất. Các nghiên cứu tại Đại học Exeter cho thấy nhân viên làm việc trong văn phòng có cây xanh có năng suất cao hơn 15% so với không gian truyền thống. Ánh sáng tự nhiên giúp duy trì sự tỉnh táo, giảm mệt mỏi mắt và cải thiện khả năng tập trung kéo dài. Khi thiết kế bàn làm việc có kệ sách hay bàn trang điểm kết hợp bàn làm việc theo nguyên tắc Biophilic, Sưa luôn đảm bảo vị trí làm việc có tầm nhìn ra cửa sổ hoặc tường xanh để kích thích sự sáng tạo. Điều thú vị là màu xanh lá cây và xanh dương của thiên nhiên có khả năng kích hoạt vùng não liên quan đến tư duy phát tán, giúp con người đưa ra ý tưởng mới và giải quyết vấn đề hiệu quả hơn. Âm thanh thiên nhiên như tiếng chim hót, nước chảy cũng tạo ra “white noise” tự nhiên, che đi những tiếng ồn gây mất tập trung mà không gây phiền nhiễu như nhạc nền. Đối với những người làm công việc sáng tạo như designer, kiến trúc sư hay lập trình viên, không gian Biophilic không chỉ là nơi làm việc mà còn là nguồn cảm hứng bất tận.
Mẫu thiết kế Biophilic Design theo từng không gian
Việc áp dụng Biophilic Design cần được điều chỉnh linh hoạt tùy theo chức năng và đặc điểm của từng không gian. Sưa sẽ hướng dẫn cách ứng dụng cụ thể để bạn có thể bắt đầu ngay với ngôi nhà của mình.
Phòng khách – Trung tâm kết nối gia đình
Phòng khách là nơi sum họp gia đình, vì vậy cần tạo không gian mở, thoáng đãng với nhiều ánh sáng tự nhiên. Bố trí cửa sổ lớn hoặc cửa trượt kính hướng ra sân vườn, ban công. Sử dụng sofa bọc vải tự nhiên, bàn trà gỗ nguyên khối, và đặt ít nhất 2-3 chậu cây lớn ở các góc phòng như cây đa búp đỏ, cây kim ngân, hoặc cây monstera. Thêm tiểu cảnh khô trong nhà hoặc tiểu cảnh nước nhỏ để tạo điểm nhấn. Sưa khuyên nên sử dụng màu sơn tông be, xanh nhạt hoặc trắng ngà để tăng cảm giác rộng rãi và làm nổi bật màu xanh của cây.
Phòng ngủ – Không gian nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng
Phòng ngủ cần yên tĩnh và thư giãn, vì vậy không nên đặt quá nhiều cây. Ưu tiên 1-2 loại cây có khả năng lọc không khí vào ban đêm như lưỡi hổ, trầu bà. Giường ngủ nên làm từ gỗ tự nhiên, ga gối sử dụng vải cotton, linen tự nhiên. Bố trí cửa sổ để đón ánh sáng buổi sáng nhưng có rèm che tối cho giấc ngủ. Tường đầu giường có thể ốp gỗ hoặc sơn màu xanh lá nhạt, xanh dương pastel để tạo cảm giác thư thái. Tránh màu sơn phòng ngủ quá sáng hoặc rực rỡ.
Phòng bếp – Không gian sống xanh và healthy
Phòng bếp là nơi lý tưởng để trồng rau thảo mộc như húng quế, rau mùi, bạc hà vừa trang trí vừa sử dụng được. Đặt các chậu nhỏ trên kệ cửa sổ hoặc giá treo tường. Mặt bàn bếp có thể sử dụng đá tự nhiên, tủ bếp làm từ gỗ tự nhiên hoặc gỗ công nghiệp phủ veneer gỗ thật. Tăng ánh sáng tự nhiên bằng cách mở rộng cửa sổ hoặc thêm giếng trời nếu có điều kiện. Khu vực rửa chén gần cửa sổ giúp công việc nhà bớt nhàm chán hơn khi có tầm nhìn ra ngoài.
Phòng tắm – Oasis thư giãn
Nhà vệ sinh thường ẩm ướt nên chọn cây chịu ẩm tốt như dương xỉ, lan ý, trầu bà. Sử dụng đá tự nhiên cho sàn và tường, gỗ chống nước cho tủ đựng đồ. Tăng thông gió và ánh sáng tự nhiên qua cửa sổ hoặc giếng trời. Một bồn tắm đặt gần cửa sổ với tầm nhìn ra cây xanh sẽ tạo trải nghiệm spa tại nhà. Thêm yếu tố nước chảy qua vòi sen phun mưa hoặc âm thanh nước chảy nhẹ nhàng.
Khu vực làm việc tại nhà
Với xu hướng làm việc từ xa, không gian home office cần đặc biệt chú trọng Biophilic. Đặt bàn làm việc gần cửa sổ để tận dụng ánh sáng tự nhiên, giảm mỏi mắt. Bố trí ít nhất một cây lớn trong tầm nhìn và vài cây nhỏ trên bàn. Sử dụng ghế gỗ hoặc ghế bọc vải tự nhiên thay vì da tổng hợp. Tường phía sau có thể làm vườn đứng nhỏ hoặc dán tranh phong cảnh thiên nhiên. Màu sắc không gian nên là xanh lá, xanh dương hoặc be để kích thích sáng tạo và tập trung.
Ban công và sân vườn
Đây là không gian dễ áp dụng Biophilic nhất. Thiết kế sân vườn với nhiều tầng cây xanh, từ cây cao đến cây bụi và cây phủ. Thêm yếu tố nước qua hồ cá nhỏ, thác nước hoặc đơn giản là chậu nước với hoa sen. Sử dụng nội thất ngoại thất bằng gỗ tự nhiên hoặc mây tre. Tạo góc ngồi đọc sách, uống trà được bao quanh bởi cây xanh. Nếu là chung cư, ban công nhỏ vẫn có thể trồng cây treo, cây leo tường hoặc vườn đứng.
Không gian dành cho trẻ em
Phòng ngủ cho bé cần an toàn và khuyến khích khám phá. Chọn cây không độc, không gai như cây lưỡi hổ mini, cây đuôi công. Tạo góc “vườn mini” để bé tự chăm sóc và học về thiên nhiên. Sử dụng đồ nội thất gỗ bo tròn các góc, tranh dán tường với hình ảnh thiên nhiên, động vật. Ánh sáng tự nhiên dồi dào giúp trẻ phát triển tốt về thể chất và tinh thần.
Việc ứng dụng Biophilic Design vào từng không gian không nhất thiết phải thực hiện cùng lúc. Bạn có thể bắt đầu từ một phòng, sau đó mở rộng dần khi thấy những thay đổi tích cực. Vậy Biophilic Design có phù hợp với những không gian nhỏ hẹp không? Hãy cùng tìm hiểu câu trả lời ở phần tiếp theo.
Biophilic Design có phù hợp với không gian nhỏ?
Câu trả lời là hoàn toàn có. Biophilic Design không đòi hỏi diện tích rộng lớn mà chú trọng vào chất lượng kết nối với thiên nhiên. Sưa đã triển khai thành công nhiều dự án cho căn hộ chung cư từ 30-50m² với hiệu quả rất tích cực.
Với không gian nhỏ, chiến lược là “ít nhưng chất”. Thay vì nhiều cây lớn, sử dụng 2-3 cây vừa phải đặt ở vị trí chiến lược như góc phòng, cạnh cửa sổ. Vườn đứng hoặc vách ngăn treo tường tiết kiệm diện tích sàn nhưng vẫn mang lại hiệu ứng xanh mát. Gương đặt đối diện cây xanh tạo cảm giác không gian rộng gấp đôi.
Ánh sáng tự nhiên là yếu tố quan trọng nhất cho không gian nhỏ. Tối đa hóa kích thước cửa sổ, sử dụng rèm mỏng trong suốt, và sơn tường màu sáng để phản chiếu ánh sáng. Vật liệu tự nhiên như gỗ, mây tre có thể áp dụng qua các món nội thất nhỏ gọn như kệ sách, bàn cạnh sofa, khung gương. Màu sắc thiên nhiên với các tông xanh lá nhạt, xanh nước biển, be cát giúp không gian nhỏ trở nên thoáng đãng hơn. Kết hợp với phong cách Minimalism để tránh lộn xộn – giữ không gian gọn gàng, chỉ để những gì cần thiết và có giá trị.
Đặc biệt, âm thanh và mùi hương từ thiên nhiên không chiếm diện tích. Một máy phun sương kết hợp tinh dầu thiên nhiên, âm thanh nước chảy từ loa nhỏ, hoặc cây thơm như bạc hà, húng quế vừa hữu ích vừa mang lại trải nghiệm đa giác quan.
Với Biophilic Design, không gian nhỏ thậm chí còn có lợi thế: dễ kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm cho cây; chi phí thấp hơn; và dễ dàng thay đổi, điều chỉnh theo mùa. Quan trọng là hiểu rõ nguyên tắc và áp dụng thông minh phù hợp với điều kiện thực tế của mình.
Chi phí và khó khăn khi thiết kế Biophilic Design
Chi phí ban đầu cao hơn phong cách truyền thống
Việc sử dụng vật liệu tự nhiên như gỗ nguyên khối, đá tự nhiên, cùng hệ thống cửa kính lớn và thiết bị lọc không khí thường đẩy chi phí thi công lên 20-30% so với thiết kế thông thường. Cụ thể: gỗ tự nhiên cho nội thất dao động 15-40 triệu/m³ (so với gỗ công nghiệp 3-8 triệu/m³); đá tự nhiên granite, marble 800.000-3.000.000đ/m² (so với gạch men 200.000-600.000đ/m²); hệ thống cửa kính khung nhôm cao cấp 3-5 triệu/m² (so với cửa nhựa lõi thép 1.5-2.5 triệu/m²); vườn đứng module 2-4 triệu/m²; hệ thống tưới tự động 5-15 triệu tùy quy mô. Tuy nhiên, Sưa khuyên bạn nên xem đây là khoản đầu tư dài hạn vì vật liệu tự nhiên bền vững hơn, tiết kiệm chi phí thay thế và bảo dưỡng về sau.
Yêu cầu bảo dưỡng thường xuyên
Cây xanh cần tưới nước, bón phân, cắt tỉa định kỳ. Gỗ tự nhiên cần được xử lý chống mối mọt, chống ẩm. Hệ thống nước tuần hoàn cần vệ sinh để tránh rêu, bùn đọng. Đây là công việc liên tục đòi hỏi thời gian và kiến thức về chăm sóc cây. Nếu bận rộn, bạn có thể thuê dịch vụ chăm sóc cây định kỳ với chi phí khoảng 500.000-1.000.000đ/tháng tùy quy mô.
Hạn chế về mặt bằng và ánh sáng
Không phải căn hộ nào cũng có điều kiện đón nhiều ánh sáng tự nhiên, đặc biệt các căn hướng Bắc hoặc bị che khuất. Trong trường hợp này, cần đầu tư thêm đèn LED mô phỏng ánh sáng tự nhiên và chọn cây chịu bóng. Chung cư cũng có quy định về tải trọng sàn, hạn chế việc đặt chậu cây lớn hoặc hồ nước.
Khó khăn kỹ thuật với hệ thống nước và cây xanh
Việc lắp đặt hệ thống tưới tự động, thoát nước, chống thấm cho vườn trong nhà đòi hỏi kỹ thuật cao. Sai sót có thể gây thấm dột, ảnh hưởng kết cấu công trình. Sưa khuyên bạn nên làm việc với đơn vị có kinh nghiệm về thiết kế nội thất kết hợp cảnh quan để đảm bảo an toàn.
Dù có những thách thức nhất định, Biophilic Design vẫn hoàn toàn khả thi nếu bạn lập kế hoạch kỹ lưỡng và chọn đơn vị thi công uy tín. Lợi ích về sức khỏe và chất lượng sống lâu dài hoàn toàn xứng đáng với những đầu tư ban đầu.
Sự khác biệt giữa Biophilic Design và phong cách thiết kế khác
Biophilic Design khác biệt cơ bản với các phong cách thiết kế nội thất khác ở chỗ nó không phải là phong cách thẩm mỹ mà là triết lý thiết kế dựa trên khoa học về mối quan hệ con người – thiên nhiên.
So với phong cách Tropical chỉ sử dụng họa tiết và cây nhiệt đới để trang trí, Biophilic tập trung vào lợi ích sức khỏe thực tế. Phong cách Scandinavian ưu tiên sự tối giản và ánh sáng, nhưng không nhất thiết phải có yếu tố thiên nhiên sống. Phong cách Japandi và Wabi Sabi tôn vinh vật liệu tự nhiên nhưng thiên về triết lý thiền, không nhấn mạnh kết nối sinh học.
Điểm đặc biệt là Biophilic có thể kết hợp với mọi phong cách khác – từ Minimalism, Industrial đến Indochine – bằng cách bổ sung các yếu tố thiên nhiên theo nguyên tắc khoa học. Sưa thường áp dụng Biophilic như một “lớp nền” cho bất kỳ phong cách nào khách hàng yêu thích, đảm bảo không gian vừa đẹp vừa tốt cho sức khỏe.
Kinh nghiệm thiết kế Biophilic Design cho người mới
Qua nhiều năm đồng hành cùng khách hàng thực hiện Biophilic Design, Founder Lê Anh Đức của Sưa Interior muốn chia sẻ một số kinh nghiệm thiết thực cho những ai mới bắt đầu với xu hướng này. Điều quan trọng nhất là đừng vội vàng cải tạo toàn bộ ngôi nhà ngay từ đầu. Hãy bắt đầu từ một không gian nhỏ như góc đọc sách, bàn làm việc hoặc ban công để thử nghiệm và cảm nhận sự thay đổi. Đặt 2-3 chậu cây dễ sống như lưỡi hổ, trầu bà, kim ngân ở những vị trí bạn hay ngồi, thay rèm dày bằng rèm mỏng để đón nhiều ánh sáng tự nhiên hơn, và quan sát cảm giác của bản thân sau 2-3 tuần. Lê Anh Đức nhận thấy nhiều khách hàng ban đầu hoài nghi nhưng sau khi trải nghiệm đã tự nguyện mở rộng sang các phòng khác.
Về vật liệu, thay vì đầu tư lớn vào nội thất gỗ tự nhiên ngay, hãy bổ sung dần qua các món nhỏ như khung ảnh tre, rổ mây, gối linen. Ưu tiên ánh sáng tự nhiên trước tiên vì đây là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất nhưng lại dễ cải thiện – mở rộng cửa sổ, sử dụng màu sơn sáng và gương để phản chiếu ánh sáng. Quan trọng là hãy lắng nghe cảm nhận của bản thân và điều chỉnh linh hoạt, bởi Biophilic Design không phải là công thức cứng nhắc mà là hành trình khám phá mối liên kết giữa bạn và thiên nhiên. Nếu cảm thấy quá tải hoặc cần tư vấn chuyên sâu, đừng ngại liên hệ với các đơn vị có kinh nghiệm về thiết kế nội thất kết hợp cảnh quan để được hỗ trợ từ khâu lên ý tưởng đến thi công.
Lời kết
Biophilic Design không chỉ là một xu hướng thiết kế đang lên mà là giải pháp bền vững cho cuộc sống hiện đại, khi con người ngày càng khát khao sự kết nối với thiên nhiên giữa nhịp sống đô thị hối hả. Qua bài viết này, Sưa hy vọng bạn đã hiểu rõ bản chất, nguyên tắc và cách ứng dụng thiết kế sinh học vào không gian sống của mình.
Việc áp dụng Biophilic Design không nhất thiết phải tốn kém hay phức tạp. Bạn hoàn toàn có thể bắt đầu từ những thay đổi nhỏ: thêm cây xanh, tối ưu ánh sáng tự nhiên, sử dụng vật liệu tự nhiên. Quan trọng là sự kiên trì và hiểu rõ nhu cầu của bản thân cũng như điều kiện thực tế của không gian.
Nếu bạn đang tìm kiếm một đối tác uy tín để biến ý tưởng về không gian xanh, khỏe mạnh thành hiện thực, đội ngũ Sưa Interior với kinh nghiệm triển khai đa dạng phong cách thiết kế nội thất sẵn sàng đồng hành cùng bạn. Chúng tôi không chỉ tư vấn thiết kế mà còn hỗ trợ lựa chọn cây, vật liệu và giải pháp kỹ thuật phù hợp với từng công trình cụ thể.
Liên hệ Sưa Interior ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí và nhận báo giá chi tiết cho dự án Biophilic Design của bạn. Hãy để chúng tôi giúp bạn xây dựng một tổ ấm thực sự kết nối với thiên nhiên!
